Ак гөмбә көне. Гөмбә белән агулану буенча җиде сорау

Ак гөмбә көне. Гөмбә белән агулану буенча җиде сорау Ак гөмбә витаминнарга (В1, В2, В5, В6, В9, С, Е, РР, ниацин), минералларга һәм башка файдалы матдәләргә бай, аны юкка гына «урман ите»дип атамыйлар. Алар йөрәк-кан тамырлары авырулары, матдәләр алмашы бозылу вакытында, организмның гомуми тонусын яхшырту өчен файдалы. Ак гөмбәләр канның үзлелеген киметергә сәләтле, бу исә ишемик инсульт һәм миокард инфаркты профилактикасы булып тора. Гөмбә сезоны һәрвакыт дымлы яфрак һәм яңа гөмбә хуш исләре белән тулган урманда йөрү белән ассоциацияләнә. Елның бу фасылында табигать безгә гөмбәләрнең мул уңышын бүләк итә, аларның төрлелеге һәм тәм сыйфатлары аркасында алар кулинариядә аерым урын алып торалар. Ләкин гөмбә җыю шатлыгы, куркынычсызлыкның төп кагыйдәләрен үтәмәсәң, күңелсез нәтиҗәләргә илтергә мөмкин. Моңа ничек юл куймаска?  Иң киң таралган сорауларга җавап бирәбез. 1. Гөмбәләрне кайда җыю куркынычсызрак? Гөмбәләрне сәнәгать зоналарыннан, шәһәр өлкәләреннән һәм автомобиль юлларыннан еракта җыярга кирәк. Пычранган һава һәм туфрак гөмбәләрне сәламәтлек өчен зарарлы итәргә мөмкин. 2. Чыннан да, гөмбәләрне 30 минут эчендә кайнатсаң, агу нейтральләшәме? Бу ялгышу. Агулы гөмбәләр әзерләү токсиннарны бетермәячәк һәм күп гөмбәләрнең агуын чылатып та, кайнатып та зарарсызландырып булмый. Кайбер агулар югары температурага һәм суга чыдам, шуңа күрә агулы гөмбәләр озак вакыт термик эшкәрткәннән соң да куркыныч булып кала.  3. Барлык агулы гөмбәләрнең эшләпәсе пластинкасыман, димәк, көпшәсыман төзелешле гөмбәләрне курыкмыйча ашарга ярыймы? ДӨРЕС ТҮГЕЛ! Чыннан да, көпшәсыман гөмбәләр арасында күпчелеге ашарга яраклы гөмбәләр (боровиклар, майлы гөмбәләр, каен гөмбәләре). Ләкин көпшәсыманнар арасында да агулылары бар: борыч гөмбәсе, үтле гөмбә (ялган ак), шайтан гөмбәсе.    4. Балаларга гөмбә кулланырга ярыймы? Балалар организмында гөмбәләрне эшкәртү өчен җитәрлек ферментлар эшләп чыгарылмый. Үсү һәм үсеш чорында балалар организмы балансланган һәм җиңел үзләштерелә торган, аны барлык кирәкле туклыклы матдәләр белән тәэмин итә торган азыкка мохтаҗ. Гөмбәләр аксым, витаминнар һәм минералларның бай чыганагы булсалар да, аларның катлаулы составы аларны балалар туклануы өчен азрак яраклы итә. 5. Гөмбәләрне ничек сакларга? Җыелган гөмбәләрне мөмкин кадәр тизрәк сайларга кирәк, чөнки чиләкләрдә яки пакетларда алар тиз бозыла. Гөмбәләрне эшкәрткәнче суыткычта сакларга кирәк. Әгәр гөмбәләрне атнадан артык сакларга кирәк икән, аларны туңдырырга яки киптерергә кирәк.  Коры гөмбәләр һава температурасы 20 °C тан югары булмаган һәм чагыштырма дымлылык 75% ка кадәр булганда 18 айга кадәр саклана ала. Гөмбәләрне балчык, алюминий яки цинкланган савытларда тозларга ярамый.  6. Гөмбә әзерләүләре ботулизм белән зарарланганмы? Радиацияле эшләнмәләр еш кына куркынычсыз эшләнмәләрдән тышкы яктан да, исе, тәме буенча да аерылмый, шуңа күрә гөмбәләрдә ботулизм үсеш аламы-юкмы икәнен аңлау мөмкин түгел диярлек. Ләкин гөмбә әзерләүнең «куркыныч» билгеләре бар: Бомбаж (ягъни капкач кабарса), болганчык маринад яки тоз, күгәрек. 7. Сатып алучыларга нинди киңәшләр бирергә мөмкин? Киптерелгән, тозлы, маринадланган һәм консервланган гөмбәләрне очраклы кешеләрдән һәм санкцияләнмәгән сәүдә урыннарында сатып алмаска. Кибетләрдә һәм супермаркетларда сатып алганда, гөмбәләр салынган төргәкләрне игътибар белән өйрәнергә, алар черегән яки бозылган булырга тиеш түгел. Әгәр төргәкнең бөтенлеге бозылса яки төргәк пычрак булса, төргәктә этикетка, табак-вкладышлар булмаса һәм товар турында гомумән мәгълүмат булмаса, гөмбә сатып алмагыз.